Czy w Swoszowicach będzie ciszej?

By: Rafał Category:Lokalne, Środowisko, WpisyTag: Artykuły:

Hałas dobiegający z południowej obwodnicy Krakowa nie od dziś jest ogromnie uciążliwy. Przy tym nie tylko przy samej autostradzie A4, ale o wiele dalej. Problem powstał już na etapie oddania jej do użytku w 2003 roku, ponieważ od strony os. Kurdwanów ekrany akustyczne tłumią hałas. Natomiast od strony Swoszowic mamy problem, który z biegiem lat potęguje się wraz z zwiększaniem ruchu samochodowego. Uważam, że warto poruszyć ten temat. Zwłaszcza „teraz” tj. do 25 stycznia 2019 r.

Problem hałasu

1) Zasadniczym źródłem informacji o skali zagrożenia hałasem na terenie miasta oraz podstawowym narzędziem do sporządzenia Programu ochrony środowiska przed hałasem są mapy akustyczne. Ostatnia taka mapa dla miasta Krakowa opracowana została w 2017 roku i dostępna jest m.in. na stronach portalu Miejskiego Systemu Informacji Przestrzennej [1]. Na mapie tej (Rys. 1) zaznaczono hałas drogowy za pomocą wskaźnika L_DWN (wskaźnik długookresowego hałasu dobowego) poprzez: kolor czerwony 60-65 dB, bordowy 65-70 dB, różowy 70-75 dB, a kolorem niebieskim zaznaczono obszary hałasu powyżej 75 dB. Już na pierwszy rzut oka widać posesje mieszkańców Swoszowic zaznaczone na czerwono czy ograniczone zielonymi izofonami dopuszczalnego hałasu powyżej 64 dB.

2) Istotnym czynnikiem uzasadniającym podjęcie działań w zakresie poprawy klimatu akustycznego jest rokroczny wzrost hałasu, a co za tym idzie wzrost liczby mieszkańców objętych oddziaływaniem hałasu. Jak możemy przeczytać w uzasadnieniu Zarządzenia Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 4 października 2018 r. [2], do przyjętego 7 listopada 2018 r. Programu ochrony środowiska przed hałasem dla Miasta Krakowa na lata 2019 – 2023 [3]:

„Ustalając listę priorytetów w zakresie działań mających na celu poprawę stanu klimatu akustycznego wzięto pod uwagę zarówno wielkość przekroczenia poziomu dopuszczalnego, jak i liczbę zagrożonych mieszkańców (tzw. wskaźnik M wyznaczony w oparciu o mapę akustyczną). W pierwszej kolejności powinny zostać wykonane przedsięwzięcia ochronne na obszarach, dla których wskaźnik M przyjmuje najwyższe wartości. Działania te, obok działań inwestycyjnych (mających pozytywny wpływ na klimat akustyczny miasta) zaplanowanych do realizacji w Wieloletniej Prognozie Finansowej, powinny zostać zrealizowane w latach 2019-2023 (w ramach strategii krótkoterminowej).”

Co za tym idzie, wielkość przekroczenia poziomu dopuszczalnego i liczba zagrożonych hałasem mieszkańców ma duże znaczenie. Na ich podstawie obliczany wskaźnik M, który wyznacza priorytet działań, a co za tym idzie termin realizacji działań naprawczych.

3) Spostrzeżenia o zwiększającym się hałasie potwierdzają informacje prasowe. Przykładowo w artykule zawartym w Dzienniku Polskim z 12 grudnia 2018 r. [4] jest mowa m.in. o koncepcjach nowych węzłów na obszarze południowej obwodnicy Krakowa. W tym pada również informacja:

„W tej części autostrady A4 średni ruch na dobę wynosi ponad 58 tys. pojazdów. Co roku ruch ten wzrasta o 2-2,5 proc.”

Rys. 1. Fragment mapy akustycznej dla obszaru os. Swoszowice (źródło: Mapa hałasu 2017 – http://obserwatorium.um.krakow.pl)

Poprawa klimatu akustycznego

O tym, że problem istnieje nie trzeba przekonywać mieszkańców Swoszowic. Poniżej otrzymane przeze mnie wiadomości:

„(…) Życie w takich warunkach to piekło. Na Myślenickiej ruch całodobowy i jeszcze z A4 dochodzi hałas, szum. Sama nie wiem jak nazwać ten rodzaj hałasu. Niektórzy mieszkańcy uważają, że nic się nie zmieni i szkoda zachodu. Moim zdaniem, tylko działanie i nękanie władz da efekty.” ~ Ewa Schoefer

„Hałas jest bardzo uciążliwy, zwłaszcza wieczorem. Planowałem w najbliższym czasie wypożyczyć miernik hałasu i wykonać pomiary wzdłuż ulic Soboniowickiej i Wyżynnej. Na podstawie zgromadzonych wyników planowałem podjąć działanie. Jeśli planuje Pan koordynować akcję walki z hałasem w naszej okolicy to chętnie się przyłączę.” ~ Michał Dajda

W dniu 4 grudnia 2018 r. spotkałem się z ww. p. Michałem, by zgodnie z jego propozycją, zastanowić się nad skalą dobiegającego hałasu. Już przy użyciu prostego miernika hałasu ustaliliśmy miejsca o jego największym natężeniu. Nietrudno również spostrzec zły stan obecnych ekranów akustycznych, które mają już 15 lat. Sami bez problemu byliśmy także w stanie wskazać gdzie niezbędna wydaje się ich modernizacja.

Zgodnie z wspomnianym uzasadnieniem Zarządzenia Prezydenta Miasta Krakowa, powyższy odcinek autostrady A4 znajduje się na terenie aglomeracji krakowskiej. W związku z tym aktualizacja Programu ochrony środowiska przed hałasem należy do kompetencji PMK. Ostatnia taka aktualizacja na lata 2019 – 2023 została przyjęta niedawno, bo 7 listopada 2018 r. Natomiast konsultacje społeczne w tej sprawie prowadzone były, w moim przekonaniu, w bardzo niefortunnym, wakacyjnym terminie, bo w czerwcu i lipcu 2018 r. [5]. Ponadto wielu mieszkańców nie wiedziało o prowadzonych w tym czasie konsultacjach. Niemniej wśród pozytywów w ww. Programie [6] zawarto „propozycje działań naprawczych dla terenów o niskim priorytecie narażenia na hałas” w tym modernizację ekranów akustycznych na naszym odcinku tj. od ul. Zbigniewa Herberta do ul. Tuchowskiej, natomiast za działanie to odpowiedzialna jest Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad.

**Tab. 1.** Planowane działania naprawcze (źródło: Program ochrony środowiska przed hałasem dla Miasta Krakowa na lata 2019 – 2023 – https://www.bip.krakow.pl)

Czy warto złożyć swoje uwagi?

Warto ze względu na planowane zmiany w prawodawstwie. Obecnie aktualizacja „Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa małopolskiego” wykonywana jest przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego i dotyczy terenów poza aglomeracjami, tzn. nie obejmuje miasta Krakowa. Ma się to jednak się zmienić w związku z planowanymi zmianami w ustawie Prawo Ochrony Środowiska. Otóż w projekcie Projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw z dnia 27.09.2018 r. [7] na etapie prac legislacyjnych:

„(…) przyjęto, iż programy będą sporządzane wyłącznie przez marszałków województw, co zapewni funkcjonowanie na terenie kraju 16 programów i umożliwi ujednolicenie podejścia do ich sporządzania” [8].

W związku z tym sporządzanie programu dla aglomeracji krakowskiej nie będzie należeć już do Prezydenta Miasta Krakowa (uchylony art. 119 POŚ). Co za tym idzie kompetencje w tym zakresie przejmie Marszałek Województwa. Uważam, że należy wykorzystać okres prowadzonych do 25 stycznia 2019 r. konsultacji społecznych odnośnie projektu POŚpH dla województwa małopolskiego [9]. Warto przygotować wypełniony wniosek z swoimi uwagami, zebrać jak najwięcej podpisów od zainteresowanych tematem mieszkańców oraz złożyć swoje wnioski w ramach prowadzonych konsultacji społecznych. Planuję, by w dalszej kolejności, za pośrednictwem Radnych Miasta Krakowa, udać się z wypełnionym wnioskiem do Prezydenta Miasta Krakowa. Czy się uda? Kwestia czy powstanie w Swoszowicach czy Starym Kurdwanowie ekran akustyczny albo nawierzchnia o obniżonej hałaśliwości to na pewno działanie rozłożone w czasie. Natomiast warto je podjąć. Na ten moment brak zgłoszeń w tej sprawie może być i jest interpretowany w ten sposób, że problemu nie ma. Tylko czy faktycznie problemu nie ma?

Konsultacje społeczne – Działamy

Jak już wspomniałem powyżej, do najbliższego piątku (25.01.2019 r.) trwają konsultacje społeczne odnośnie projektu „Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa małopolskiego” [10]. W moim przekonaniu należy wziąć w nich udział i merytorycznie wskazać na problem z jakim się borykamy. Przy tym dzięki dużemu poparciu społecznemu być może uda nam się „wywalczyć” nowe ekrany akustyczne czy ich podwyższenie lub wymianę nawierzchni czy nawierzchnie o obniżonej hałaśliwości.

Wypełniony formularz z uwagami i wnioskami będę składał w przyszłym tygodniu. Wcześniej zamierzam zbierać podpisy zainteresowanych tą sprawą mieszkańców. Zgłoszenie uwag do Programu od razu nie zmieni naszej rzeczywistości jednak od czegoś trzeba zacząć.